MINERALLER |
|
|
SODYUM |
|
|
|
|
Sodyum,alkali elektrolit bir makromineraldir. |
|
|
Na sembolü ile ifade edilir. |
|
|
|
Adrenal sistemi : |
|
|
Tuzu çok seven insanlar adrenal yetersizligi dolayisiyla güçlük çekerler. |
|
|
Diskilama sistemi : |
|
|
Dogru böbrek fonksiyonlari için optimal sodyum seviyeleri gerekir. |
|
|
Gözler/Görme : |
|
|
Sodyum eksiklikliginde görmede bulaniklilik olusabilir. |
|
|
Hücreler : |
|
|
Vücuttaki sodyumun % 60 i, hücrelerin etrafinda dolasan sivi içinde (hücre disi) ve % 10 u da hücre |
|
|
içi sivilarda (hücre içi) dir. |
|
|
Sodyum hücre içi sivilarda bulunan baslica anyon (negatif yüklü iyon) dur. |
|
|
Sodyum acidosis i nötralize eder. |
|
|
Sodyum baslica elektrolittir. |
|
|
Immün sistem : |
|
|
Sodyum atesi düsürmeye yardim eder. |
|
|
Sodyum bir lenf komponentidir. |
|
|
Düzgün bir lenfatik sistem için optimal sodyum seviyeleri gerekir. |
|
|
Iskelet kas sistemi : |
|
|
Vücut sodyumunun % 30 u kemiklerde konsantre olmustur. |
|
|
Kas fonksiyonlarinin düzgünlügü için dogru potasyum:sodyum dengesi gerekir. |
|
|
Sodyum eksikliginde kaslarda büzüsme olabilir. |
|
|
Sodyum uygun kas kasilmasini kolaylastirir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde kas kramplarimeydana gelebilir. |
|
|
Kalp dolasim sistemi : |
|
|
Sodyum kanin viskozitesini (kivamini) arttirir. |
|
|
Sodyum ozmotik kan basinciniayarlar. |
|
|
Asiri sodyum kan basincini arttirir. |
|
|
Sodyum kan basincini arttirdigindantansiyon düsüklügünü önleyebilir. |
|
|
Sindirim sistemi : |
|
|
Sodyum kabizligiiyilestirir. |
|
|
Sodyum sülfat ishaliiyilestirir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde mide gazlari olusabilir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde bulanti olusabilir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde kusma olusabilir. |
|
|
Sinir sistemi : |
|
|
Sodyum eksiklikliginde apathy olusabilir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde konsantre olma yetenegindezayiflama olusabilir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde confusion olusabilir. |
|
|
Siddetli sodyum eksiklikliginde hallüsinasyon meydana gelebilir. |
|
|
Sodyum eksiklikliginde hafiza zayiflayabilir. |
|
|
Sodyum sinir sistemi hücre zarlarinda sinir impulslarinin iletimini kolaylastirir. |
|
|
Sodyum kalp krizini iyilestirir. |
|
|
Su/Su dengesi : |
|
|
Sodyum, su tutumunu kolaylastirarak dehidratasyonu iyilestirir. |
|
|
Sodyum, su tutumunu kolaylastirarak vücut su dengesini ayarlar. |
|
|
Sodyum, vücut hücreleri ve çevrelerindeki sivilarda normal su dengesini saglamaya yardim eder. |
|
|
Asiri sodyum ödeme sebep olur. |
|
|
|
|
Biyolojik Etkinlikleri |
Absorpsiyon : |
|
|
Sodyum, vücutça çok iyi absorplanir. Diyetsel sodyum nerdeyse % 100 absorplanir. |
|
|
Diskilama : |
|
|
Fazla sodyum, böbrekler vasitasiyla idrar ve terleme yoluyla vücuttan atilir. |
|
|
|
|
Diyetsel Kaynaklari |
Verilen rakamlar mg cinsinden olup 100 gr lik porsiyondaki sodyum miktarini gösterir. |
|
|
|
|
|
Ari ürünleri |
|
|
ari poleni |
|
|
Balik |
|
|
Bitkiler |
|
|
alfalfa |
horoz ibigi |
|
aliç |
karahindiba |
|
balm |
maydanoz |
|
bayir turpu |
nezleotu (kedinanesi) |
|
chickweed |
pau D'arco |
|
çay (siyah) |
stevia |
|
goldenseal |
yabanmersini |
|
ginseng |
zencefil |
|
Baklagiller |
|
|
bezelye |
mercimek |
|
Çerezler |
|
|
badem |
kestane |
|
Brezilya fistigi |
maun fistigi |
|
ceviz |
yer fistigi |
|
Hindistan cevizi |
|
|
Deniz sebzeleri |
|
|
kelp |
|
|
Deniz ürünleri |
|
|
flounder baligi |
midye |
|
havyar |
morina baligi |
|
istakoz |
sardunya |
|
istiridye |
snapper baligi |
|
karides |
somon |
|
levrek (tatli su) |
tuna |
|
Etler |
|
|
böbrekler |
hindi |
|
ciger |
kuzu |
|
dana |
ördek |
|
domuz |
tavuk |
|
Mantar |
|
|
mushrooms |
|
|
Mayalar |
|
|
bira mayasi |
|
|
Meyvalar |
|
|
elma |
incir |
|
hurma |
muz |
|
Proseslenmis bitkisel gidalar |
|
|
çikolata |
melas |
|
Proseslenmis etler |
|
|
biftek |
jambon |
|
domuz pastirmasi |
salam |
|
Proseslenmis gidalar |
|
|
miso |
soya sütü |
|
soya süsü |
tamari |
|
Süt ürünleri |
|
|
kesik süt suyu |
süt |
|
peynir |
|
|
Sebzeler |
|
|
dari |
pancar |
|
enginar (göbek) |
sarimsak |
|
fasulye (yesil) |
su teresi |
|
havuç |
salgam |
|
hiyar |
turp |
|
ispanak |
yabani havuç |
|
kereviz |
zeytin |
|
marul |
|
|
Tahillar |
|
|
arpa |
çavdar |
|
bugday |
pirinç |
|
Tohumlar |
|
|
ayçekirdegi |
susam tohumlari |
|
Yumurta |
|
|
yumurtalar |
|
|
|
|
Bulunus Sekilleri |
Sodyum askorbat :Vitamin C ve sodyum |
|
|
Sodyum bikarbonat : (soda bikarbonati)Hücre solunumu ve karbondioksit tasinmasi için |
|
|
gereklidir. Enzim aktivatörü ve deaktivatördür. Kas formasyonu için gerekli sodyumu saglar. |
|
|
Sodyum bromür : |
|
|
Sodyum klorür :% 39 sodyum - % 61 klor Sofra tuzu olup en geleneksel formdur. Deniz suyunda |
|
|
bulunur. Vücutta en çok bulunan formdur. |
|
|
Sodyum florür : Içme suyuna dis çürümelerini önlemek amaciyla yetkililerce katilir. |
|
|
Sodyum hyaluronate : Sodyum ve hyaluronic asitten olusur. Bazi deri kremlerinde bulunur. |
|
|
Sodyum fosfat : |
|
|
Sodyum selenat : Selenyum takviyesinde kullanilir. |
|
|
Sodyum selenit : Selenyum takviyesinde kullanilir. Zayif bir formdur. Fazla miktarlar gerekli olur. |
|
|
Sodyum silikat : Tamamlayici silikon formu |
|
|
Sodyum sülfat : |
|
|
|
|
Ticari Ürünler |
Eksikligi olmadigindan bu tür ürünlere de ihtiyaç yoktur. |
|
|
|
|
Tamamlayici dozlar |
Genel düsünceler : |
|
|
Insanlarin çogu gerektiginden fazla sodyum alirlar ve bu yüzden de ayrica diyetsel olarak veya |
|
|
tamamlayici formda takviye bir sodyuma ihtiyaç yoktur. |
|
|
Vücuttaki miktari : |
|
|
Ortalama bir insan vücudunda çogu sodyum klorür formunda olmak üzere yaklasik olarak |
|
|
95 gr sodyum bulunur. Bu yaklasik vücut agirliginin % 0,15 ini teskil eder. |
|
|
Diyetsel alim : |
|
|
Ortalama bir bati diyetiyle günde 2,3 - 20 gr arasi sodyum alinir. |
|
|
Sodyum gereksinimi : |
|
|
Saglikli bir insan için minimum sodyum gereksinimi günde 200 - 500 mg (0,2 - 0,5 gr) dir. |
|
|
RDA günde 2 gr önermekte ise de modern beslenme uzmanlari günde 500 - 2000 mg (0,5 - 2 gr) |
|
|
arasi tavsiye etmektedirler. |
|
|
Diger minerallerle balans : |
|
|
Optimal potasyum: sodyum orani 2:1 dir. |
|
|
Toksik dozaj : |
|
|
Günde 12 gr ve daha fazlasina toksik gözüyle bakilir. |
|
|
|
|
Toksikligini
azaltan maddeler |
|
|
|
Karbonhidratlar : |
|
|
Psyllium diyetsel sodyumun absorpsiyonunu engeller ve dolayisiyla onun hipertansiyon |
|
|
olusturma yetenegini de engellemis olur. |
|
|
Tohumlar : |
|
|
Psyllium seeds diyetsel sodyumun absorpsiyonunu engeller ve dolayisiyla onun hipertansiyon |
|
|
olusturma yetenegini de engellemis olur. |
|
|
|
|
Kimyasallarla Etkilesimi |
ETKILEDIKLERI |
|
|
Mineraller : |
|
|
Sodyum, bakirin absorpsiyonunukolaylastirir. |
|
|
Asiri sodyum (günde 2 gr dan fazla), idrar yolu ile kalsiyum atimini arttirir. |
|
|
Sodyum, absorpsiyondapotasyum ile yarisir. |
|
|
Safra tuzlari : |
|
|
Sodyum, sodium taurocholate in temel bir komponentidir. |
|
|
|
|
|
ETKILENDIKLERI |
|
|
Amino asitler : |
|
|
Taurin sodyumun hücre içi ve disina tasinmasini kolaylastirir. |
|
|
Egzersiz : |
|
|
Asiri idmanlar vücuttan sodyum atilimini arttirir. |
|
|
Enzimler : |
|
|
Sodyum/potasyum ATPase enzimi potasyumu hücre içine, sodyumuda hücre disina tasir. |
|
|
Farmasotik ilaçlar : |
|
|
Colchicine, sodyumun tüketilmesine sebep olur. |
|
|
Geleneksel medikal pratikler : |
|
|
Radyasyon terapisi vücudun sodyum:potasyum dengesini bozar. |
|
|
Glükozitler : |
|
|
Glycyrrhizin sodyumun tutulmasina sebep olur. Aldosterone un yapisini ve hareketlerini taklit |
|
|
ederek bu islevi yerine getirir. |
|
|
Asiri Glycyrrhizin asiri sodyum tutulmasina sebep olabilir. |
|
|
Hormonlar : |
|
|
Aldosterone, sodyum tutulmasina sebep olarak böbreklerde su dengesini ayarlar. |
|
|
Asiri Aldosterone asiri sodyum tutulmasina sebep olabilir. Sodyumun, serum ve doku |
|
|
seviyelerini arttirir. |
|
|
Lipitler : |
|
|
Prostaglandin E1, böbreklerin vücuttan asiri sodyumu uzaklastirma yetenegini gelistirir. |
|
|
Prostaglandin E2, böbreklerde asiri sodyum kalmasini tesvik eder. |
|
|
Mineraller : |
|
|
Lityum, sodyumun vücut hücre zarlarindan geçisini arttirir ve sodyum eksikliginde de ayni |
|
|
kapasitede sodyumun fonksiyonunu görür. |
|
|
Magnezyum, sodyumun hücre içi ve disina tasinmasini saglar. Sodyumun homeostasis inin |
|
|
bakimini kolaylastirir. |
|
|
Potasyum, absorpsiyonda sodyum ile yarisir. Bu diyetlerde potasyumdan fazla sodyum olmasi |
|
|
durumunda bir avantajdir. |
|
|
Metabolizma : |
|
|
Asiri terleme sodyum kaybina sebep olur. Bu, duruma göre, günde 8 gr a kadar çikabilir. |
|
|
Sindirim sistemi : |
|
|
Ishal sodyum kaybina sebep olur. |
|
|
Kusma sodyum kaybina sebep olur. |
|
|
Vitaminler : |
|
|
B6 vitamini vücudun sodyum:potasyum oranini destekler. |
|
|
|
|
Toksik etkileri |
Gözler/Görme : |
|
|
Asiri sodyum tüketimi katarakt riskini arttirir. |
|
|
Iskelet kas sistemi : |
|
|
Asiri sodyum kemiklerden kalsiyum kaybini hizlandirir. |
|
|
Asiri sodyum kas sertlesmesine sebep olur. |
|
|
Asiri sodyum osteoartrit e katkida bulunur. |
|
|
Asiri sodyum kemiklerden kalsiyum kaybini hizlandirarak osteoporosis riskini arttirir. |
|
|
Kalp dolasim sistemi : |
|
|
Congestive heart failure hastalarinin % 57 si, yükselmis kas sodyum seviyelerine sahiptir. % 12 |
|
|
sinde de anormal yüksek kan sodyum seviyeleri tespit edilmistir. Onlara tuz tüketimlerini |
|
|
azaltmalari önerilir. |
|
|
Bir çok arastirmaci sodyumun kan basincini yükselttigine dolayisiyla hipertansiyona sebep |
|
|
olduguna inanmaktadir. Pek çok arastirmaci da yüksek tansiyondan sodyum klorürün klor |
|
|
komponentinin sorumlu olduguna inanmaktadir. |
|
|
Metabolizma : |
|
|
Asiri sodyum karaciger bozukluklarina sebep olur. |
|
|
Seksüel sistem : |
|
|
Asiri sodyum ödeme sebep olarak pre - menstrual syndrome un yan etkilerini agirlastirir. |
|
|
Sindirim sistemi : |
|
|
Asiri sodyum tüketimi, gastrik ülserler riskindeki artisla ilgili görülmektedir. |
|
|
Sinir sistemi : |
|
|
Asiri sodyum irritabilityye sebep olur. |
|
|
Su/Su dengesi : |
|
|
Asiri sodyum ödeme (asiri su tutulmasi) sebep olur. |
|