DEREOTU

Börekotu - Daragotu - Durak - Durak otu - Sakalotu - Samot - Samuk - Samut - Tarak otu - Tarhanotu

Anethum graveolens

Dill

Dilly - Garden dill - Dill seed - Dill fruit

Apiaceae

Devamli nemli olan topraklar haricinde her türlü toprakta yetisir. 60 cm ye kadar yükselebilir. Bir yillik bitkidir. Kökü ig gibi, dikine ince bir boru seklinde, gövde silindirik ve koyu mavi - yesildir. Çiçek saplarinin ucuna kadar, boylamasina beyaz ve koyu yesil ince çizgilerle kaplidir. Yapraklar iplik görünümlü, çok parçali ve çok incedir. Alttaki yapraklari saplidir. Haziran ve temmuz aylarinda küçük, toplu sari çiçekler açar. Semsiye görünümündeki toplarin çapi 20 cm civarindadir. Tohumlar elips biçimli ve kanatlidir, renkleri sarimsi kahveyle kizil kahve arasinda degisir. 2,5 - 4 mm arasindadirlar. Kuruyunca boylamasina ikiye ayrilirlar.

Rezeneyi andiran keskin, güçlü bir kokusu vardir. Kuruyunca koku kaybolur. Tüm bitki ve tohumunun baharli, hos bir tadi vardir.

Dereotu, mide ve sindirim sistemimizin dostudur. Sindirimi kolaylastirir, mide ve bagirsakdaki gazlari söktürür. Karin agrilarina iyi gelir, özellikle çocuklarda. Kusma refleksimizi bastirir.

Sinirleri yatistirir, bedeni rahatlatir.

Sodyum içermedigi için tuzsuz rejimlerde yer alir.

Hiçkirigi kesici etkisi vardir.

Süt bezlerini uyardigindan emzikli annelerde süt gelisini arttirir

Agizda çignenen dereotu tohumlari nefesin kötü kokusunu giderir

Öngörülen ölçülerde kulanildiginda bilinen her hangi bir yan etkisi yoktur. Nadiren bulanti yapabiir.Hamilelikte alinmasi pek tavsiye edilmemektedir.

Dereotu tohumlari, yüksek tansiyon hastalarinda kan basincini düsürür.

Dogum sonrasi annelerde süt üretimini arttirataklaktasyonu saglar.

Kolic semptomlarini hafifletir.

Mide gazlarini azaltir.

Dereotu tohumlarini çignemek agiz kokusunu azaltir.

Kirilmis 2 çay kasigi dereotu tohumu sicak olarak demlendiginde mide eksimelerine iyi gelir.

Merkezi sinir sistemini sakinlestirerek uykusuzlugu azaltir.

3500 IU A Vitamini - - 31 mgr C Vitamini

397 mgr potasyum - - 100 mgr kalsiyum - - 21 mgr fosfor - - 2,7 mgr demir

Monoterpene'ler : Limonene Uçucu yaglar: Carvone

Zararli bilesikler:Myristicin

28 kalori - - 2,8 gr protein - - 5,1 gr karbonhidrat - - 0,4 gr yag - - 0,5 gr lif

Yaz ortalarinda dereotunun sap ve yapraklari gelistikçe koparilarak sürekli hasat edilir. Tohumlar ise yazsonuna dogru olgunlasan çiçek semsiyeleri uzun saplariyla birlikte kesilerek toplanir. Olgunlastiklarinda kendiliginden dökülmeye baslarlar. Tohumlar, agustos eylül arasi kahvelesmeye baslayinca toplanmaya baslanir ve çok siki olmayan demetler halinde baglanip yüksek bir yere bas asagi asilip kurutulur.Sonra demetler hafif vurularak tohumlarindan ayrilir.

Agzi sikica kapali cam kavanozlarda saklanir. Bazan, 5 sene sonra çimlenebildigi görülmüstür.

Genellikle tohumlari, tohumularinin yagi, nadiren yesil bitki

Sadece içten kullanilir

Çay, yag ve tentür olarak kullanilir.

Çay: 1 çay kasigi tohum 250 ml kaynar suda haslanir, 20 dak. Beklenir, süzülür.

Yag: tohumlar preslenerek elde edilir.

Toz: tohumlar ögütülerek elde edilir.

	Geçmisi :

Türkiye'nin akdeniz kiyilari

Avrupa, Asya ve Afrikada tarimi yaygin olarak yapilmaktadir. Marmara, Ege, Akdeniz bölgelerinde bahçelerde yetistirilir.

Çok eskiden beri baharat ve ilaç olarak kullanilmaktadir. Papyrus Ebers'de damar sertligi ve bas agrilarina önerilen bitkinin dereotu oldugu sanilmaktadir. Israillilerin Palestin'de tarimini yaptiklarini, Hintlilerin de onu kullandiklarini, Romali gladyatörlerin yagini vücutlarina sürdüklerini biliyoruz.Avrupa'da 10. yy dan sonra ilaç olarak kullanilmaya baslanmistir. Peklik önleyici, dölyatagi temizleyici özellikleri Hipokrates'tan önce de bilinmekteydi. Dioskoridesbagirsaklardaki gaz olusumunu önleyici,kusmayi durdurucu, idrar söktürücü olarak uygulamistir. Yine sütte kaynatilan tohumunu karin agrisi giderme de önermektedir. Uzun süre kullanildiginda görme gücüne zarar verdigini de yazmistir.Azize Hildegardakciger iltihaplarina, burun kanamalarina, rezene ile karistirilarak nezleye karsi kullanmistir. Mathiolus döl yatagi yara ve urlarinda, Paracelsusistah açma ve sindirimi kolaylastirmada, idrar söktürmede, emzikli kadinlarda süt arttirmada, agiz kokularini gidermede, grip nedenli bas agrilarindakullanmislardir. Laclerc kusmaya karsi etkisini övmektedir.

Avrupada çiplak deriye degerek tasindiginda büyüden koruyacagina, gelinin evlenme sirasinda ayakkabisi içine koyarsa kocasina istediklerini yaptiracagina inanilirdi.